Python 3 na systemie macOS

Kup książkę w wersji drukowanej:

Poniższe materiały opisują:

instalację Pythona 3,
instalację edytora tekstu Atom i utworzenie prostego skryptu Pythona,
uruchamianie interpretera i skryptów Pythona z poziomu wiersza poleceń.

Na YouTube znajduje się krótki film pokazujący jak zainstalować Pythona i edytor Atom oraz jak przygotować i uruchomić pierwszy skrypt Pythona.

Instalacja Pythona

Każda stosunkowo aktualna wersja Pythona wystarczy do ukończenia tego kursu. Jeżeli posiadasz już na swoim komputerze Pythona w wersji 3.x, to nie ma konieczności instalacji jego najnowszej wersji.

Uwaga: Python w wersji 2.x jest już zainstalowany na systemie operacyjnym macOS.

Pobierz i zainstaluj Pythona 3 ze strony https://www.python.org.

Instalacja edytora tekstu Atom

Pobierz i zainstaluj program Atom ze strony https://atom.io.

Po zakończonej instalacji Atom automatycznie się uruchomi. Na początku skonfigurujemy kilka podstawowych opcji. W pierwszym oknie możemy zaznaczyć, że Atom ma domyślne otwierać linki zaczynające się od atom://.

W głównej części programu kolejno:

odznaczamy ☐ Show Welcome Guide when opening Atom,
zamykamy kartę Welcome,
zamykamy kartę Welcome Guide.

Następnie wyłączamy telemetrię klikając na No, do not send my usage data.

Teraz możemy ustawić katalog, w którym będą znajdowały się nasze skrypty. Np. na Pulpicie możemy utworzyć katalog skrypty, a następnie w Atomie klikamy na Add folders i wybieramy utworzony przed chwilą katalog.

Prosty skrypt Pythona

Utworzymy teraz nasz pierwszy skrypt. Po uruchomieniu edytora Atom wybieramy w menu File > New File.

W głównej części ekranu pojawi się miejsce na wpisanie kodu skryptu. Utwórzmy najprostszy skrypt o treści print(123).

Zapiszmy teraz nasz skrypt. Wybieramy w menu File > Save.

Skrypty Pythona mają rozszerzenie .py, zatem zapiszemy skrypt jako plik hello.py.

Wiersz poleceń

Będziemy uruchamiali Pythona poprzez klasyczny wiersz poleceń dostępny w systemie macOS. Uruchamiając Pythona z poziomu wiersza poleceń będziemy mogli:

szybko testować nasze skrypty,
zobaczyć wynik programu po jego zakończeniu,
ustawić wcześniej katalog roboczy, co będzie istotne gdy zaczniemy uczyć się w jaki sposób przetwarzać pliki z danymi.

W dalszej części zobaczymy w jaki sposób:

uruchomić wiersz poleceń,
ustawić katalog roboczy,
uruchomić skrypt Pythona,
uruchomić i zakończyć sesję interaktywną Pythona.

Uruchomienie wiersza poleceń

Program Terminal znajduje się w Finder > Aplikacje > Narzędzia > Terminal.

Alternatywnie możesz w prawej górnej części ekranu kliknąć na przycisk wyszukiwania Spotlight i wpisać terminal, a następnie uruchomić Terminal, który pojawi się na liście.

Możesz sprawić, że Terminal po uruchomieniu pozostanie zadokowany. Kliknij i przytrzymują ikonę Terminala w Docku, a następnie wybierz opcję “Zatrzymaj w Docku”. Następnie klikając na jego ikonę w Docku możesz szybko go uruchomić.

Ustawienie katalogu roboczego

Tak jak w eksploratorze plików możemy chodzić po katalogach, tak samo w wierszu poleceń możemy zmieniać katalogi, w których obecnie jesteśmy.

Po uruchomieniu wiersza poleceń najczęściej będziemy się znajdowali w naszym katalogu domowym. Ścieżka do katalogu domowego to np. /Users/csev (zamiast csev powinna być nazwa konta, na którym jesteś obecnie zalogowany)

W wierszu poleceń znajduje się informacja o tym gdzie obecnie się znajdujesz w hierarchii katalogów na dysku twardym. Informacja o tym zwykle wyświetlana jest przed tzw. znakiem zachęty. Katalog, w którym obecnie się znajdujesz, nazywa się katalogiem roboczym.

udhcp-macvpn-624:~ csev$

Wiersz poleceń wyświetla znak zachęty w formacie zawierającym nazwę hosta, dwukropek, ścieżkę katalogu roboczego, nazwę użytkownika, a następnie znak $, po którym wprowadzamy komendy.

Jeśli chcesz wyświetlić pełną informację o ścieżce katalogu roboczego, wydaj polecenie pwd bez parametrów:

udhcp-macvpn-624:~ csev$ pwd
/Users/csev

Jak widać, skrótowy zapis ~ katalogu domowego został rozwinięty do /Users/csev.

Kilka wskazówek

Polecenie pwd wyświetla pełną ścieżkę naszego aktualnego katalogu.
Możesz użyć polecenia ls, tak aby zobaczyć pliki znajdujące się w aktualnym katalogu.
Polecenie mkdir skrypty tworzy katalog skrypty wewnątrz katalogu bieżącego.
Polecenie cd lub cd ~ przechodzi do katalogu domowego użytkownika.
Polecenie cd skrypty pozwala przejść do katalogu o nazwie skrypty, który znajduje się w bieżącym katalogu (o ile katalog skrypty istnieje).
Polecenie cd .. pozwala przejść “w górę” bieżącego katalogu, czyli do katalogu nadrzędnego.
W poleceniu cd możesz częściowo wpisać nazwę katalogu, np. skr zamiast skrypty, a następnie nacisnąć klawisz <Tab>. Dzięki temu system automatycznie uzupełni nazwę katalogu, o ile wpisałeś ją na tyle, że system będzie mógł precyzyjnie wskazać katalog, który miałeś na myśli.
Polecenie touch test.py tworzy pusty plik test.py w bieżącym katalogu.
W wierszu poleceń możesz użyć klawisza strzałki w górę <↑>, tak aby przewijać poprzednie polecenia, a potem nacisnąć klawisz <Enter> aby ponownie je wykonać. Jest to szczególnie przydatne jeśli zmieniamy zawartość skryptu i chcemy go szybko ponownie uruchomić w celu przetestowania dokonanych zmian.
Jeśli lubisz mieć porządek na ekranie, możesz wyczyścić ekran wydając w wierszu poleceń komendę clear lub używając kombinacji klawiszy <Command+K>.
Jeżeli nie wiesz w którym katalogu się znajdujesz i/lub nie wiesz jak dostać się do danego katalogu, to po prostu zamknij i ponownie otwórz okno Terminala. Powrócisz wtedy do początkowej, znanej Ci lokalizacji i będziesz mógł ponownie nawigować po katalogach.

Uruchomienie skryptu Pythona

Uruchomimy teraz program hello.py z poziomu wiersza poleceń:

udhcp-macvpn-624:~ csev$ cd Desktop
udhcp-macvpn-624:Desktop csev$ cd skrypty
udhcp-macvpn-624:Desktop/skrypty csev$ pwd
/Users/csev/Desktop/skrypty
udhcp-macvpn-624:Desktop/skrypty csev$ ls -l
total 8
-rw-r--r--  1 csev  staff   15 Sep 16 15:17 hello.py
udhcp-macvpn-624:Desktop/skrypty csev$ python3 hello.py
123
udhcp-macvpn-624:~ csev$

Przeanalizujmy po kolei co robią powyższe polecenia:

cd Desktop i cd skrypty – (z ang. change directory) zmień katalog roboczy (czyli bieżący katalog); robimy to aby upewnić się, że zaczynamy w odpowiednim miejscu w hierarchii katalogów dostępnych w systemie; tak jak np. w eksploratorze plików możemy chodzić po katalogach, tak samo w wierszu poleceń możemy zmieniać katalogi, w których obecnie jesteśmy.
pwd – (z ang. print working directory) wyświetl katalog roboczy; to polecenie informuje nas gdzie znajdujemy się w hierarchii katalogów; jesteśmy obecnie w naszym katalogu domowym; macOS to system, z którego jednocześnie może korzystać wielu użytkowników, a każdy użytkownik ma swój własny “katalog domowy”; możesz zbudować własną hierarchię katalogu idąc w głąb od swojego katalogu domowego.
ls -l – pokaż pliki i podkatalogi znajdujące się w bieżącym katalogu; opcja -l pokazuje dodatkowe szczegóły takie jak uprawnienia, data modyfikacji i rozmiar pliku.
python3 hello.py – uruchom Pythona 3 na pliku hello.py.

Zalecamy abyś już od samego początku korzystał z terminala do uruchamiania swojego kodu, ponieważ ostatecznie i tak będziesz musiał z niej korzystać aby uruchomić bardziej skomplikowane programy.

Uruchomienie sesji interaktywnej Pythona

Pythona możemy również poznawać poprzez interaktywny interpreter. Aby go uruchomić, w wierszu poleceń wydajemy komendę python3.

Po uruchomieniu interpretera zobaczymy znak zachęty w postaci jodełki >>>. Możemy wydać polecenie print('witaj') i zatwierdzić je klawiszem <Enter>:

udhcp-macvpn-624:Desktop/skrypty csev$ python3

Python 3.8.0 (default, Nov 14 2019, 22:29:45) 
[GCC 5.4.0 20160609] on darwin
Type "help", "copyright", "credits" or "license" for more information.
>>> print('witaj')
witaj
>>>

Aby zakończyć działanie interpretera Pythona, wydajemy polecenie quit(). Alternatywnie zamiast tego polecenia, możemy wcisnąć kombinację klawiszy <Ctrl+D>.

Strona utrzymywana przez Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.